Kawa

natalia

Zacznijmy od podstaw. Kawa jest drugim pod względem popularności napojem na świecie - na pierwszym miejscu jest herbata. Historycy uważają, że kawę jako środek pobudzający zaczęto po raz pierwszy stosować w starożytnej Abisynii (Etiopii). Kofeina jest tym składnikiem kawy, który odpowiada za łagodne pobudzenie aktywności ośrodkowego układu nerwowego. W jednej filiżance kawy znajduje się od 50 do 75 miligramów kofeiny. Zawartość kofeiny w kawie wyraźnie zmienia się w zależności od sposobu przygotowywania i gatunku kawy; na przykład w kawie Robusta jest prawie dwa razy więcej kofeiny niż w kawie Arabica. U ludzi wrażliwych na kofeinę nawet 10 miligramów tego związku chemicznego może spowodować nieprzyjemne objawy. Dlatego niemal wszystkie rodzaje kawy bezkofeinowej zawierają mniej niż 10 miligramów kofeiny (najczęściej dwa do pięciu miligramów) w jednej porcji. Obecnie 12 procent kawy spożywanej na świecie to kawa bezkofeinowa
HISTORIA KAWY

Według jednej z legend kawę odkryły... kozy, które po zjedzeniu owoców z krzewu kawowca brykały bardziej niż zwykle co zastanowiło ich pasterza, który również spróbował czerwonych owoców i poczuł się ożywiony, zapomniał o zmęczeniu i chęci snu.
Inna legenda mówi, że kawę odkryli mnisi w Etiopii, którzy przygotowywali wywar z owoców kawy aby móc spędzać długie nocne godziny na modlitwach.
Trudno dociec jak było naprawdę, ale faktem jest, że kawa pochodzi z okolic obecnej Etiopii. Na początku była ona spożywana (jej owoce) sporadycznie w razie potrzeby, np. bitwy międzyplemiennej, aby wojownicy nie stracili sił. Krzewy prawdopodobnie zaczęto uprawiać w V lub VI w. n.e. Nie wiadomo też kto wymyślił palenie kawy, prawdopodobnie ktoś przypadkiem ją spalił i wtedy odkryto jej niezwykły aromat.
Gorący napój zaczęto podawać dopiero w średniowieczu.
Przez chrześcijan kawa długo uznawana była za napój szatański (bo pochodzący z krajów arabskich). Dyskusje musiał rozstrzygnąć w XVI w. papież Klemens VIII, któremu kawa zasmakowała jednak, wobec czego uznał, że "szatana trzeba wypędzić, a kawę uczynić napojem chrześcijan".

natalia

GATUNKI KAWY
KAWOWIEC
Kawa, kawowiec (Coffea), rodzaj z rodziny marzanowatych, obejmujący ok. 40 gatunków drzew i krzewów w większości z terenu Afryki. Nasiona niektórych gatunków kawy zawierają kofeinę, alkaloid o działaniu pobudzającym, dzięki czemu używa się ich do sporządzania napoju - kawy.
GATUNKI KAWY
Gatunki kawy w zasadzie są tylko dwa Arabica i Robusta. Z nich produkuje się większość kaw.

ARABICA
(Coffea arabica)
Najpopularniejszy i najlepszy gatunek, pochodzi z wyżyn Etiopi. Uprawiana jest w Afryce, Ameryce Południowej i w Azji. Jest rośliną samozapylającą się. Jej ziarna są dość twarde, dają aromatyczny napar.
ROBUSTA
(Coffea canephora)
Odkryta dopiero w XIX w. rośnie szybciej niż Arabica i wcześniej owocuje, jest bardziej odporna na zmiany klimatu, choroby i szkodniki, ale w smaku gorsza od Arabiki. Jest bardziej gorzka i zawiera więcej kofeiny.

INNE GATUNKI
Kawa liberyjska (Coffea liberica), kawa wyniosła (Coffea excelsa), oraz kawa arabska skrzyżowana z kawą koszykową (Robustą) - Arabusta (Arabica Robusta).

natalia

MIELENIE KAWY

Dopóki nie było możliwości pakowania kawy próżniowo, mielenie i pakowanie zawsze łączyło się z utratą olejków aromatycznych. Jednak nadal jeśli nie ma innej potrzeby koneserzy mielą tylko tyle ile potrzebują w danej chwili. Kawę należy mielić zależnie od sposobu jej przyrządzania.

I tak do kawy parzonej po turecku - w tygielku - najlepsza jest drobno zmielona. Do ekspresów przelewowych powinna być trochę grubiej zmielona, a do ciśnieniowych grubo, gdyż przechodząca przez kawę para wodna, mogłaby zatykać sitko drobinami kawy, gdyby były zbyt drobne.

Kawa zmielona zbyt drobno daje gorzki smak naparu.

natalia

SPOSOBY PARZENIA KAWY
PO TURECKU
Wbrew powszechnemu w Polsce poglądowi, kawa zalewana, nie jest kawą po turecku. Sposób jej parzenia jest zupełnie inny. Bardzo drobno zmieloną kawę i zmieszaną z cukrem należy wsypać do tygielka (najlepiej miedzianego), zalać zimną wodą i kilka razy podgrzewać (nie dopuszczając do gotowania) aby wywar się podniósł. Zanim przelejemy gorący napar do filiżanek, należy dodać kilka kropel zimnej wody aby fusy osiadły na dnie.
Warto dodać do kawy odrobinę cynamonu lub kardamonu, co wzbogaci jej smak.
W FILTRZE

Do filtra z wkładem umieszczonego w dzbanku należy wsypać kilka łyżeczek kawy (w zależności od ilości filiżanek) i powoli zalewać gorącą wodą. Niewątpliwie jest to najprostszy sposób parzenia kawy :, oczwiście nie licząc zwykłego zalewania wrzątkiem w szklance. Taki sposób jest wyjściem z sytuacji, gdy nie chcemy kupować expresu przelewowego, a nie lubimy pić kawy z fusami...

natalia

.Kawa Espresso - zaparzana w ten sposób kawa błyskawicznie podbiła świat. Uprażone i drobno zmielone ziarna sparzane są parą pod ciśnieniem, co decyduje o bardzo mocnym naparze. Espresso serwuje się na gorąco w malutkich filiżankach - może być z dodatkiem cukru lub skórką cytryny. Kawa Cappuccino - ów typowo włoski napój charakteryzuje się właściwą dla tej nacji fantazją i nieprzebraną wręcz mnogością wariantów smakowych. Receptura - mocno gorąca kawa espresso przykryta jest czapą zimnego, spienionego mleka. Dodajemy do niej - według upodobań - tartą czekoladę, czekoladę z wanilią i cynamonem, kakao, itp.

Café au Lait - filiżankę napełnić do połowy kawą. Dolać gorącego mleka.

Caresse - kawa na mleku we francuskim stylu nieco różni się od cappuccino, które podawane jest z utrzymującą się na powierzchni pianką śmietanki. Caresse to pół na pół ekstraktu niskodrażniącej kawy i polskiego mleka instant.. Do tego jeszcze tylko przyjazna dla linii i serca glukoza - efekt niespodziewany! Po wypiciu pachnącego dobrą kawą i świeżym mlekiem napoju, natychmiast chce się go jeszcze. Nie wierzycie? Spróbujcie Państwo!

Kawa "Po Turecku" - "czarna jak noc, gorąca jak piekło i słodka jak miłość" to właśnie kawa po turecku, serwowana i przygotowywana w specjalnych mosiężnych tygielkach z uchwytem. Do tygielka wsypujemy porcję drobno zmielonej kawy i porcję cukru. Zalewamy wodą, stawiamy na wolnym ogniu, aby napój powoli osiągnął stan wrzenia i pokrył się pianą. Kawa

"Po Arabsku" - zaparzana podobnie jak kawa po turecku w mosiężnych tygielkach. Na jego dno wsypuje się najpierw cukier puder i stawia na ogniu. Kiedy cukier ściemnieje zalewa się go wodą, doprowadza do wrzenia i dopiero wsypuje się zmieloną kawę.Tak przygotowany napój doprowadza się znów do wrzenia. Kawa

"Po Polsku" - to nasza krajowa specjalność. W ogrzanej wcześniej gorącą wodą filiżance, drobno mieloną kawę zalewa się "cienkim" strumieniem wrzącej wody z wysokości 25-30 cm. Strumień "porywa" cząstki związków aromatycznych i garbnikowych, unosząc je ku górze, gdzie tworzy się charakterystyczna pianka. Kawa

"Po Wiedeńsku" - dostępna w każdej z wiedeńskich kafejek, coraz popularniejsza w Europie. Na mocną kawę z ekspresu, układa się ufryzowaną kopę bitej śmietany, którą można posypać sproszkowaną czekoladą lub kakao. Kawa

"Po Kolumbijsku" - do jej zaparzania nadają się wyłącznie kawy najszlachetniejszych gatunków. Kawa po kolumbijsku to lekki napój przyrządzany w ekspresie (4 łyżeczki kawy na 12 filiżanek), w którym szczególnie wyraziście występują wszystkie smakowe i aromatyczne walory szlachetnej kawy gatunku arabika Medellin Excelso. Ciekawostka - sposób parzenia podpatrzyliśmy w ambasadzie Republiki Kolumbii w Polsce, gdzie personel wypija do 30 filiżanek kawy dziennie.

Kawa z kardamonem - kardamon rozbijamy w moździerzu - dokłasnie, jak najdrobniej. Uzyskany w ten sposób proszek wsypujemy do sitka z kawą w przypadku parzenia kawy w ekspresie ciśnieniowym, lub bezpośrednio do filiżanki - jeśli robimy typową, zalewaną polską wersję kawy. Kardamon dodaje kawie wyjątkowego aromatu.

natalia

Cafe ála Pompadur
(6 filizanek)
10 dag gorzkiej czekolady
1/8 l bitej smietany
1 l mocnej, goracej kawy
cynamon
galka muszkatalowa
Czekoladę rozpuścić na parze, wymieszać ze śmietaną. Mieszaninę rozdzielić do filiżanek, zalać goracą kawą. Posypać cynamonem i szczyptą utartej gałki.

Kawa po cesarsku
1 żółtko
1 łyżka miodu
2 łyżki koniaku
2 łyżki słodkiej śmietanki
Wszystko zmiksować i zalać mocną, goracą kawą.

Irish Coffee
1 łyżka cukru
4 łyżki whisky
2 łyżki bitej śmietany

Cukier przesmażyć - zrobić karmel, zalać whisky, wymieszać, przelać do filiżanki, zalać goracą, mocną kawą, wymieszać i przykryć bitą smietaną.

natalia

Kawa jest OK - to, że po kawie nie chce się spać, to podstawowy powód, żeby jej nadużywać. Teraz okazuje się jednak, że kawa może być zbawienna dla alergików. To, że po kawie nie chce się spać, to podstawowy powód, żeby jej nadużywać. Teraz okazuje się jednak, że kawa może być zbawienna dla alergików. Kawa zapobiega alergicznym atakom wywołanym np. przez kurz lub pyłki kwiatowe. U niektórych osób substancje takie powodują, że komórki wydzielają do tkanek histaminę, a właśnie kawa tłumi jej wydzielanie.

Badania przeprowadzili, jak zwykle na szczurach, naukowcy z Korei Południowej. Zaaplikowali im syntetyczne związki chemiczne, aby pobudzić komórki do wydzielania dużych ilości histaminy. Szczury doznały ostrego ataku alergicznego i nie przeżyły eksperymentu. Za drugim razem wszczepiono im kofeinę i wtedy wiele sztuk ocalało.

Według koreańskich naukowców, jedna filiżanka mocnej kawy może pomóc przeżyć co najmniej połowie osób, które doznały ostrego ataku alergicznego. W dodatku można ją nie tylko pić, ale także wąchać.

Brytyjscy lekarze są nieco sceptyczni wobec rewelacji na temat kawy. Ich zdaniem, kofeina jest do pewnego stopnia skuteczna, ale nie można jej przeceniać, a poza tym jedna filiżanka kawy to za mała dawka kofeiny, by powstrzymać atak.

Kawa może jednak służyć nie tylko alergikom. Przydaje się skacowanym, odchudzającym się, tym, którzy chcą się odmłodzić, a także zestresowanym. Warto tylko pamiętać: przesada prawie nigdy nie popłaca.

natalia

Bailey's coffee
Składniki:

• 45 ml Bailey's Irish Cream
• 150 ml mocnej, goracej kawy
• bita smietana
Wlać krem do filiżanki, dodać kawę. Na wierzch ułożyć bitą śmietanę

Kawa á la Wenus
Składniki:

• ajerkoniak - 1/2 filiżanki lub wg uznania
• goździk
• żółtko
• cukier
• gorąca kawa

Filiżankę w połowie napelnić ajerkoniakiem i w polowie gorącą kawą. Dodać cukier do smaku oraz żółtko i dokładnie wymieszać. Pić gorące.

natalia

Kawa amarello
Składniki:

• mleko
• 75g likieru morelowego
• bita śmietana

Mleko zagotować ze 1/4 l kremówki, odstawić z ognia, dodać kawę i mieszać, dopóki się nie rozpuści. Dodać 75g likieru morelowego, posypać niewielką ilością kawy rozpuszczalnej. Amarello to po włosku nazwa moreli, stąd nazwa napoju.

Kawa Amaretto
Składniki:

• 40 ml amaretto
• 150 ml gorącej, mocnej kawy
• bita śmietana

Amaretto wlać do szklanki, dolać kawy, podawać przybrane bitą śmietaną.

natalia

Kawa curacao
Składniki:

• mleko
• czekolada
• 100 g likieru pomarańczowego/curacao
• bita śmietana

Mleko zagotować z rozdrobnioną czekoladą, od czasu do czasu i mieszając.Kawę zaparzyć i podgrzać z 100 g likieru pomarańczowego/curacao nie doprowadzając do wrzenia. 1/8 l kremówki ubić. Kawę rozlać do 4 filiżanek, udekorować bitą śmietaną, posypać tartą czekoladą i natychmiast podawać.

Kawa cynamonowa

Do parzenia kawy dodajemy cynamon (płaskie pół łyżeczki na dwie filizanki w przypadku używania ekspresu ciśnieniowego. Kawa ma wspanialy zapach i smak cynamonu. Mozna ją podać z bitą śmietaną lub jako latte czyli do szklanego naczynia wlać ciepłe mleko (1/2 objetości), następnie delikatnie wlać kawę, aby utworzyły się dwie warstwy. Na wierzch polożyć piankę z mleka

natalia

Kawa dorożkarska

Był to ulubiony napój wiedeńskich dorożkarzy. Do szklanki z grubego szkła włożyć łyżeczkę, szklankę napełnić w 2/3 wrzącą kawą i przykryć warstwą bitej śmietany. Przybrać ziarenkiem kawy lub posypać szczypta mielonej. Posłodzić i podawać ze szklanką zimnej wody.

Kawa hawajska
Składniki:

• 30 ml rumu Malibu
• 150 ml gorącej kawy
• bita śmietana

Wlać rum do szklanki, dopełnić kawą i udekorować bitą śmietaną.

natalia

Kawa karaibska
Składniki:

• szczypta cynamonu
• 120 ml gorącej kawy
• bita śmietana
• 30 ml mleka
• 45 ml rumu
• 1 łyżeczka cukru

Połączyć najpierw rum z cukrem w szklance, a następnie dodać kawę i mleko. Udekorować bitą śmietana i cynamonem.

Kawa Krups Karnawał
Składniki:

• 2 filiżanki espresso
• 2 małe kieliszki koniaku
• 2 łyżeczki brązowego cukru
• świeża bita śmietana

Wlać koniak do żaroodpornych szklanek, ogrzać i zapalić. Dodać cukier, wymieszać, wlać espresso i udekorować świeżą bitą śmietaną. Espresso można według gustu rozcieńczyć niewielką ilością wrzątku. Uwaga: przepis dla pracowitych.

natalia

Kawa meksykańska
Składniki:

• 60 ml tequili
• 120 ml gorącej, mocnej kawy
• łyżeczka gęstego syropu czekoladowego

Składniki wymieszać i podawać w niskiej, grubej szklance.

Kawa mrożona
Składniki:

• 2 jaja
• 2 żołtka
• 15 dag cukru
• 1/2 l mleka
• wanilia
• 1 łyżka kawy

Sporządzić masę mleczno-jajeczną, jak do lodów. Przed zamrożeniem połączyć z mocnym naparem kawy. Zamrozić, ubijać mikserem kilkanaście sekund i znowu zamrozić. Masa powinna być półpłynna. Podawać w szklankach lub filiżankach, napełniając do 3/4 wysokości. Przybrać bitą śmietaną

Kawa po cesarsku

• 1 żółtko
• 1 łyżka miodu
• 2 łyżki koniaku
• 2 łyżki słodkiej śmietanki

Wszystko zmiksować i zalać mocną, goracą kawą.

natalia

SPIENIANIE MLEKA
PRZYGOTOWYWANIE PIANY - tzw. proces Frothing
przyg. Bartek Buczek

Najlepiej jest używać litrowego pojemnika wykonanego z nierdzewnej stali, szerszego na dnie i zwężającego się ku górnej części. Powinno się do tego używać termometru ze specjalnym przedłużonym elementem detekcyjnym.

1. Wypełnić naczynie do połowy mlekiem - mleko powinno być schłodzone (im chłodniejsze, tym łatwiej się pieni), świeże i pełnotłuste (wyższa zawartość tłuszczu - trwalsza pianka ).

2. Używając czystej ściereczki nakryć dyszę i otworzyć chwilowo zawór pary w celu usunięcia nagromadzonej w niej wody. [można podstawić inne naczynie, w celu spuszczenia wody - przyp. red.].

3. Zanurzyć dyszę głęboko w mleku i otworzyć zawór pary.

4. Powoli zniżać naczynie aż do momentu gdy końcówka dyszy będzie się znajdować tuż pod powierzchnią mleka.

5. Od czasu do czasu zanurzyć głębiej dyszę w celu wytworzenia lepszej i trwalszej pianki.

6. Obserwować podziałkę termometru i zamknąć dopływ pary gdy temperatura osiągnie ok. 60 stopni (C)

7. Czystą i wilgotną szmatką przetrzeć dyszę i otworzyć zawór pary na kilka sekund w celu usunięcia resztek mleka.

8. Mleko z pianką jest gotowe do mieszania z espresso. (Prószę pamiętać, ekstrakcja espresso powinna nastąpić po podgrzaniu mleka)

9. Pozostałe mleko nie zużyte do cappuccino, latte czy macchiato powinno być przechowywane w lodówce i może być użyte ponownie po schłodzeniu tylko jeden raz (właściwie już po pierwszym Frothingu mleko zmienia właściwości smakowe i słodki posmak tłuszczu ustępuje miejsca gorzkiemu.)

natalia

Kawa mrożona z ajerkoniakiem Advocaat
Składniki:

100 ml (1/2 szklanki mleka)
2 gałki lodów waniliowych
50 ml (1/4) szklanki likieru Advocaat
2 łyżeczki kawy rozpuszczalnej Tchibo
bita śmietana

Przygotowanie:

Wszystkie składniki umieścić w shakerze i zmiksować. Napój przelać do szklanki lub kielicha, udekorować bitą śmietaną.